Przydatne artykuły

W jakich kwestiach muszą wypowiedzieć się biegli podczas rozwodu?

2025.02.11

W sprawie rozwodowej biegli pełnią istotną funkcję, dostarczając sądowi specjalistycznych opinii w kwestiach, które wymagają wiedzy z zakresu psychologii, psychiatrii, medycyny, czy finansów. Choć samo orzeczenie rozwodu opiera się głównie na zeznaniach stron i świadków, to w wielu przypadkach biegli są powoływani, aby pomóc sądowi w podjęciu decyzji dotyczących kwestii takich jak opieka nad dziećmi, podział majątku, czy ustalenie przyczyn rozpadu małżeństwa. Ich rola jest niezwykle ważna, szczególnie w sprawach, które obejmują skomplikowane zagadnienia, gdzie opinia eksperta może rozstrzygnąć spór.

Powołanie biegłych w sprawach rozwodowych jest szczególnie istotne, gdy chodzi o dobro dzieci oraz rozstrzyganie skomplikowanych kwestii finansowych, emocjonalnych czy zdrowotnych, które mogą mieć wpływ na przyszłość stron.

Opieka nad dziećmi

Jedną z kluczowych kwestii, w których biegli mogą zostać powołani, jest opieka nad dziećmi. Sprawy dotyczące tego, z którym z rodziców dziecko będzie mieszkać po rozwodzie, mają duże znaczenie, ponieważ wpływają na dobro dziecka, które jest zawsze priorytetem w polskim prawie rodzinnym. Sąd, chcąc podjąć decyzję, która będzie najlepiej służyła dobru dziecka, może zlecić opinię biegłego psychologa lub pedagoga, który oceni, który z rodziców jest bardziej odpowiedni do pełnienia funkcji opiekuna. Biegły może również ocenić, w jakim stanie emocjonalnym znajduje się dziecko, jak zareagowało na rozwód rodziców, a także jak przebiegają relacje między dzieckiem a każdym z rodziców.

Psychologowie i pedagodzy, po przeprowadzeniu wywiadu z dzieckiem oraz rodzicami, często przygotowują opinię dotyczącą preferencji dziecka, a także wskazują, który z rodziców będzie w stanie zapewnić mu odpowiednie warunki do rozwoju. Może to obejmować również analizę stabilności emocjonalnej obojga rodziców, ich zdolności wychowawczych, a także środowiska, w jakim dziecko będzie żyło po rozwodzie.

Przemoc w rodzinie i zdolności wychowawcze

W przypadkach, gdzie istnieje podejrzenie przemocy domowej, biegli, w tym psycholodzy czy psychiatrzy, mogą zostać powołani do oceny stanu psychicznego jednego z małżonków lub obojga, a także ich zdolności do sprawowania opieki nad dziećmi. W przypadku, gdy jedno z małżonków oskarża drugiego o przemoc, sąd może zlecić biegłym ocenę, czy występujące w małżeństwie zachowania mają charakter przemocowy, a także w jaki sposób mogą one wpłynąć na rozwój dziecka. Psychiatrzy mogą ocenić, czy któreś z rodziców cierpi na zaburzenia psychiczne, które mogą uniemożliwić mu prawidłowe pełnienie funkcji opiekuna.

W przypadku stwierdzenia przemocy biegli mogą także ocenić, czy i w jaki sposób takie zachowanie małżonka wpłynęło na dobro dzieci i czy rodzic, który dopuścił się przemocy, jest w stanie odpowiednio zaopiekować się dziećmi po rozwodzie. Takie opinie mają kluczowe znaczenie, zwłaszcza w sprawach o ograniczenie lub pozbawienie władzy rodzicielskiej.

Przyczyny rozpadu małżeństwa

W przypadku rozwodów z orzekaniem o winie, biegli mogą zostać powołani w celu zbadania przyczyn rozpadu małżeństwa, zwłaszcza gdy jedno z małżonków zarzuca drugiemu zdradę, uzależnienie lub inne poważne przewinienia. W takich sytuacjach biegli, najczęściej psycholodzy lub psychiatrzy, mogą ocenić stan psychiczny małżonka oskarżonego o winę. Biegli mogą także zostać poproszeni o ocenę, czy w małżeństwie występowały zaburzenia emocjonalne lub psychiczne, które miały wpływ na zachowanie jednej ze stron i przyczyniły się do rozpadu związku.

W przypadku uzależnień (np. alkoholizmu, narkomanii) biegli psychiatrzy lub specjaliści od uzależnień mogą ocenić, czy zachowanie jednego z małżonków miało wpływ na powodowanie szkód w małżeństwie, a także czy osoba uzależniona jest w stanie skutecznie zarządzać swoim życiem po rozwodzie.

Podział majątku

Podział majątku po rozwodzie jest kolejnym obszarem, w którym biegli mogą odegrać ważną rolę. Biegli rzeczoznawcy majątkowi, ekonomiści czy biegli z zakresu prawa cywilnego są powoływani w celu ustalenia wartości wspólnego majątku małżonków oraz podziału poszczególnych składników majątkowych, takich jak nieruchomości, samochody, oszczędności czy inne dobra materialne. Biegły może również ocenić sytuację finansową każdego z małżonków i zaproponować sprawiedliwy sposób podziału majątku, uwzględniając różnice w zarobkach, długość małżeństwa czy zasługi jednej ze stron w pomnażaniu majątku.

Biegli mogą także pomóc w ustaleniu wartości rzeczy niematerialnych, takich jak spółki czy udziały w przedsiębiorstwach, a także ocenić, jakie majątek małżonków jest wspólny, a jakie mają charakter prywatny. Takie opinie są niezbędne, aby sąd mógł sprawiedliwie podzielić majątek, zwłaszcza w sytuacjach, gdzie istnieje duży majątek lub trudności w ustaleniu wartości poszczególnych składników.

Alimenty

W razie ustalania wysokości alimentów biegli mogą zostać powołani w celu oceny potrzeb dziecka lub byłego małżonka, a także możliwości finansowych strony zobowiązanej do płacenia alimentów. Biegli z zakresu finansów, ekonomiści czy biegli z zakresu prawa rodzinnego mogą pomóc sądowi określić, jaka kwota alimentów będzie adekwatna do sytuacji finansowej obojga małżonków oraz ich dzieci, a także jakie są potrzeby dzieci w kontekście ich edukacji, zdrowia i innych aspektów życia.